• Szlaki turystyczne - Województwo lubuskie

SZLAK ŻÓŁTY nr ZG 3009 y
KROSNO ODRZAŃSKIE - BYTOM ODRZAŃSKI (NADODRZAŃSKI)

Odcinek: Krosno Odrzańskie - Połupin - Ciemnice - Laski Odrzańskie - Nietków - Czerwieńsk

Kategoria szlaku: pieszy, przyrodniczy, dla rowerzystów

Szlak zaczyna się naprzeciwko dworca PKS w Krośnie Odrzańskim przed mostem na Odrze.

KROSNO ODRZAŃSKIE - siedziba powiatu, u ujścia Bobru do Odry, jeden z najstarszych grodów na zachodniej granicy państwa pierwszych Piastów, którego początki sięgają VIII w. W 1055 r. wojska Bolesława Chrobrego pokonały tutaj wojska cesarza Henryka II, od 1224 r. siedzibą kasztelana, do 1476 r. Należało do księstwa głogowskiego, po tym roku aż do 1945 r. było w rękach niemieckich. Warto zobaczyć m.in. kościół Św. Andrzeja z początku XIX w., Farę Maryjną - pierwotnie późnogotycką i przebudowana w stylu barokowym, a także fragmenty murów obronnych z XIII i XIV w.

Początkowo szlak biegnie drogą wyjazdową w stronę Zielonej Góry i Gubina. Mija most na kanale odrzańskim, a po kilkuset metrach skręca w lewo zostawiając z prawej strony drogę w stronę Gubina. Dochodzimy do przejazdu kolejowego linii Czerwieńsk - Guben (dawniej były tu dwa tory, o czym świadczą perony choćby we wsi Ciemnice, a linia pełniła rolę najkrótszej trasy do Cottbus i południowo - wschodnich Niemiec, Lubska przez Dychów a także drogi do Berlina). Linia ta będzie nam momentami towarzyszyć w stronę Czerwieńska). Z prawej strony widzimy stację PKP w Krośnie. Idziemy dalej aż do wsi Połupin, gdzie szlak skręca w lewo w asfaltową drogę biegnącą do wsi. Jeszcze kilka lat temu Połupin był ważnym punktem na trasie do granicy w Gubinie. Obecnie po zbudowaniu obwodnicy jego rola zmalała.

Za wsią po lewej stronie zobaczyć możemy ładną panoramę rozlewiska Odry i Krosna Odrzańskiego. Na rozwidleniu skręcamy w lewo, w prawo odbiega droga do wsi Szczawno. Przed nami długa wędrówka leśną, momentami piaszczystą drogą pomiędzy ciekawymi pagórkami aż do wsi Ciemnice. Z lewej zostawiamy drogę do stacji PKP (możliwość powrotu, ale pociągi kursują rzadko, warto wcześniej zasięgnąć informacji) i skręcamy do Ciemnic. Szlak biegnie dalej przez las mieszany do wsi Laski Odrzańskie. Przed Laskami krajobraz zmienia się. Towarzyszą nam z prawej strony porośnięte lasem wzniesienia, z lewej zaś mokradła. Do Odry jest zaledwie kilka kilometrów.

Szlak wyprowadza nas na drogę mijając pętlę MZK (linia 32 do dworca PKP w Zielonej Górze przez Nietków i Czerwieńsk) a następnie przekracza tory kolejowe przy stacji PKP i wchodzi na jedno ze wzniesień. Szlak prowadzić nas będzie przez bardzo urozmaicony, pagórkowaty teren Wysoczyzny Czerwieńskiej. Dochodzimy po kilku kilometrach do górki nad wsią Nietków. Przed nami rozległa panorama na północ i północny - zachód. Widać m.in. Odrę, jej rozlewisko, a także linię kolejową tzw. Odrzankę.

Z górki schodzimy łagodnie w stronę szosy z Nietkowa do Leśniowa Wielkiego (w lewo można zejść do wsi do przystanku i MZK lub stacji PKP), przekraczamy ją i w chodzimy w las mieszany. Czeka nas 8 km marszu przez ciekawy i pagórkowaty teren aż do samego Czerwieńska. Tuż przed miastem z prawej strony dochodzi do nas szlak czarny (z Zielonej Góry). Po kilku minutach dochodzimy już do drogi głównej i rynku w Czerwieńsku. Czerwieńsk zawdzięcza swoje istnienie rodzinie von Rothenburg. Rothenburgowie byli znanym w Niemczech rodem, a ich rodzinne powiązania sięgały dworu cesarskiego. Założyli oni, nie licząc Czerwieńska, jeszcze sześć miast, które po dziś dzień noszą nazwę Rot(h)enburg. Pięć z nich znajduje się na terenie Niemiec, a jedno w Szwajcarii. Najstarsze wiadomości o istnieniu Czerwieńska pochodzą z XIII wieku. Jednak geneza miasta wiąże się z zamkiem zbudowanym przez Rothenburgów około 1550 roku. Przy zamku rozwijało się początkowo osadnictwo o charakterze rzemieślniczo - wytwórczym. Prawdziwy rozwój miasta nastąpił po wojnie trzydziestoletniej (1616 - 1648), kiedy to zaczęli się tu osiedlać sukiennicy ze Śląska. To właśnie w celu przyciągnięcia kolejnych rzemieślników Krzysztof von Rothenburg postanowił nadać osadzie prawa miejskie.

Zwierzchnictwo terytorialne nad Czerwieńskiem należało od XIII wieku do Brandenburgii. Od 1816 roku administracyjnie włączono miasto do Śląska pod panowanie pruskie. Od 1871 do końca II wojny światowej znajdował się w granicach państwa niemieckiego. Pierwsi polscy osadnicy dotarli do Czerwieńska już w kwietniu 1945 r. Byli to głównie kolejarze z Wielkopolski, którzy przystąpili do uruchomienia węzła kolejowego. W zasiedlaniu miasta największy udział mieli jednak przesiedleńcy z Wielkopolski, spora grupę stanowili też repatrianci z Ukrainy (Tarnopol, Monasterzyska) i Litwy oraz pozostałych terenów byłego ZSRR. Miasto stanowiło dość atrakcyjny teren dla osiedlającej się ludności z uwagi na niewielkie zniszczenia, dobrą sieć komunikacyjną. Czerwieńsk do 20 listopada 1945 r. zachował prawa miejskie i urząd burmistrza. Przez długie lata był osadą wiejską, w 1957 r. przemianowano go na osadę miejską, a 1 stycznia 1969 r. ponownie uzyskał prawa miejskie. W 1975 r. rozpoczęto tu budowę zaplecza technicznego dla magistrali kolejowej "Śląsk - Porty". Wart zobaczenia jest kościół zbudowany z czerwonej cegły stojący nieopodal rynku. Dalej szlak biegnie w stronę wsi Wysokie, na rozlewiska nad Odrą, do stawów odrzańskich, Zaboru, Nowej Soli i Siedliska (patrz informatory nr 1 i 3)

W eksplorowaniu szlaku przydatne będą mapy np. "Województwo Lubuskie" i “Powiat Krośnieński" - wydawnictwa Sygnatura

Jarosław Wnorowski, PRZEWODNIK PO ZNAKOWANYCH SZLAKACH TURYSTYCZNYCH OKOLIC ZIELONEJ GÓRY
Wydano staraniem Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego, Oddział w Zielonej Górze, ul. Kupiecka 17
Publikowanie treści informatora jest dozwolone jedynie za zgodą wydawcy i z podaniem źródła.
Opracował: Jarosław Wnorowski©
ZIELONA GÓRA - marzec 2003 r.