Województwo łódzkie

Trasa 3.5. Szlak POWSTAŃCÓW 1863 roku

Znaki czerwone, długość - 50 km (pieszy, dostępny także dla kolarzy)

Przebieg trasy:

Warta (Muzeum) - Socha - Poprężniki, mogiła - Poniatów - Goszczanów Rzężawy - Stojanów, dwór Modła - Chlewo - Morawki (PKS) - Sędzimirowice - Skalmierz - Suliszewice - Błaszki - Żelisław - Sarny - Gruszczyce - Wrząca (dwór) - Wojków (PKS)

Szlak prowadzi przez miejscowości zachodniej części łódzkiego, związanymi z wydarzeniami powstania styczniowego 1863 roku. Biegnąc przez obszar Wysoczyzny Tureckiej i Złoczewskiej, umożliwia zapoznanie się z ich zabytkami i środowiskiem geograficznym.

Poniatów - wieś wzmiankowana w 1368 r., gniazdo rodowe Poniatowskich - Szreniawa.

Goszczanów - wieś wzmiankowana w bulli gnieźnieńskiej z 1136 r. We wsi, na wzgórzu kościół św. Marcina i Stanisława z 1666 r., w podziemiach którego znajdują się zmumifikowane dwie Turczynki. Na miejscowym cmentarzu mogiła poległych w I wojnie światowej. W okresie powstania styczniowego w okolicy działały liczne oddziały powstańcze.

Stojanów - we wsi w zabytkowym parku zrekonstruowany dwór szlachecki z pocz. XIX w.

Chlewo - na miejscowym cmentarzu grób Józefa Szumskiego (ojca Marii Dąbrowskiej) - właściciela pobliskich Wojsławic, uczestnika powstania styczniowego, pierwowzoru Bogumiła Niechcica z "Nocy i dni". Na uwagę zasługuje kościół parafialny św. Benedykta z XVIII w. w stylu barokowym.

Suliszewice - własność szlachecka na przełomie XVII i XIX w. - Biernackich h. Poraj m.in. Józefa Gabriela Biernackiego - uczestnika insurekcji kościuszkowskiej i generała brygady w powstaniu listopadowym. Jedyną pamiątką po Biernackich jest stary dąb - pomnik przyrody, pozostały w parku podworskim.

Borysławice - we wsi zachował się dwór z XIX w.

Błaszki - miasto, pierwsza wzmianka z 1386 r. Do pocz. XVIII w. własność różnych rodów szlacheckich (m.in. Lipskich). Prawa miejskie otrzymały w I pół. XVIII w. Na uwagę zasługuje układ przestrzenny miasta (dwa place targowe), kościół św. Anny fundacji Lipskich z 1789 r., na cmentarzu parafialnym m.in. neogotycka kaplica grobowa Biernackich i Błeszyńskich, grób Macieja Piaszczyńskiego - powstańca z 1863 r.

Żelisław - wieś leży nad rzeką Cienią. Współwłaściciel wsi - Błeszyński podczas powstania styczniowego był dowódcą 4 szwadronu kawalerii w l pułku gen. E. Taczanowskiego. Nad stawem, na rzece Cieni - młyn (dawniej wodny).

Gruszczyce - wieś była własnością Gruszczyńskich h. Poraj. Z dawnej świetności wsi wzmiankowanej już w 1392 r. - pozostał kopiec, na którym stał obronny dwór Gruszczyńskich. We wsi drewniany kościół parafialny św. Stanisława biskupa z 1753 r., o konstrukcji zrębowej z wystrojem późnobarokowym i rokokowym. W parku podworskim, w miejscu dawnego dworu stoi szkoła. Na cmentarzu grób płk. Bronisława Rudzkiego - Naczelnika Powstania Styczniowego woj. kaliskiego w 1863 r.

Wrząca - we wsi zachowany w zabytkowym parku dwór Grodzieńskich z ok. 1800 r. 16 listopada 1863 roku stoczono tutaj bitwę powstańczą. Bitwę upamiętnia oryginalny krzyż z gontowym daszkiem. Poległych powstańców pochowano na cmentarzu w Wojkowie, gdzie znajduje się również grobowiec rodziny Grodzieńskich.

Wojków - we wsi neogotycki kościół parafialny z XX w., z barokowym wyposażeniem pochodzącym z poprzedniego kościoła.